De kunst van de summiere afwijzing
Iedereen die wel eens een berichtje heeft gestuurd, kent het gevoel: je typt iets luchtigs, misschien zelfs met zorg gekozen woorden, en dan komt er dat antwoord terug. Kort, vriendelijk verpakt, maar in feite een sluitend slot op het gesprek: “Bedankt en een fijne dag nog”, "Leuk, geniet van je dag...doei", "Okay, ik zie je later...doei" enzovoort.
Op het eerste gezicht lijkt het een beleefd gebaar. De woorden zijn vriendelijk, de toon neutraal, er staat zelfs een goede wens in verscholen. Maar wie even tussen de regels leest, weet precies wat er bedoeld wordt: “Ik heb geen zin om te appen, laat me met rust.” Het is een afwijzing in fluweel verpakt, maar daarom niet minder hard.
Het fascinerende aan deze zogenaamde summiere afwijzingen is hoe efficiënt ze werken. Ze geven niets om op terug te kaatsen, geen haakje om het gesprek aan vast te knopen. Ze zijn sociaal onkwetsbaar: wie daar nog op doorgaat, loopt het risico om wanhopig of ongevoelig te lijken. Het is alsof iemand de deur zachtjes dichttrekt, maar hem wel op slot draait.
Toch kun je je afvragen: waarom zijn we zo bang om eerlijk te zijn? Waarom zeggen we niet gewoon: “Ik heb nu even geen zin om te appen, maar ik kom later bij je terug”? Zo’n zin is eerlijk, respectvol en bovendien duidelijk. Het schept lucht en voorkomt de stille frustratie die vaak volgt na een beleefdheidsformule die eigenlijk niets betekent.
Misschien is het omdat we in onze digitale communicatie voortdurend balanceren tussen nabijheid en afstand. Een appje voelt intiemer dan een e-mail, maar tegelijkertijd vrijblijvend. We willen niemand kwetsen, maar we willen ook onze grenzen bewaken. Het resultaat is een cultuur van subtiele afwijzingen die vriendelijk lijken, maar in de kern vooral ontwijkend zijn.
Een oprechte “ik heb nu even geen zin” zou ons misschien ongemakkelijker maken in het moment, maar op de lange termijn eerlijker en gezonder zijn. Het haalt de ruis uit het contact en geeft de ander erkenning: jouw bericht was welkom, maar mijn energie is nu even elders.
Tot die dag dat we collectief de moed vinden om zo transparant te zijn, zullen we moeten leren omgaan met de code van de beleefdheidsafwijzing. “Bedankt en een fijne dag nog” betekent niet altijd dat de ander jou een fijne dag gunt. Soms betekent het gewoon dat ze hun eigen dag even willen beschermen.