De politiek hamert er al jaren op: “De zorg is onbetaalbaar.” En wie de krantenkoppen leest, denkt al snel dat het klopt. We worden ouder, er komen meer chronisch zieken, dus stijgen de kosten. De vergrijzing krijgt de schuld. Maar laten we eerlijk zijn: de zorg is niet onbetaalbaar geworden door opa en oma. De zorg is onbetaalbaar geworden door een systeem dat niet draait om gezondheid, maar om winst.
De patiënt als verdienmodel
Zorg is allang niet meer alleen hulpverlening. Het is een industrie geworden, met de patiënt als melkkoe. Alles draait om productie: zoveel mogelijk afspraken en zoveel mogelijk handelingen, want daar komt de omzet vandaan. Heb je bloed geprikt en er is niets aan de hand? Dan krijg je niet gewoon een telefoontje met de uitslag. Nee, je mag plaatsnemen in een spreekkamer voor een gesprek van een kwartier. Kosten? Honderd euro of meer. En wat hoor je daar dan? “Alles ziet er prima uit.”.... KASSA....! Weer een onnodig bedrag van je eigen risico afgeschreven.
Tel dat op bij honderden patiënten per dag, in honderden ziekenhuizen. We praten dan over miljoenen euro’s per jaar die worden uitgegeven aan gesprekken die net zo goed telefonisch of digitaal kunnen. En dat is nog maar één voorbeeld. Het zorgsysteem zit vol met dit soort overbodige afspraken en onnodige controles. Niet omdat het medisch nodig is, maar omdat het financieel loont.
De marktwerking: een mislukte belofte
Toen de politiek marktwerking in de zorg introduceerde, was het idee simpel: concurrentie zou leiden tot betere en goedkopere zorg. De praktijk? Het tegendeel. We hebben zorgverzekeraars die bepalen wat er wel en niet vergoed wordt, ziekenhuizen die targets najagen en managers die bonussen opstrijken alsof ze in het bedrijfsleven werken. Hoe meer productie, hoe beter de cijfers.
En dan die salarissen? Terwijl verpleegkundigen en verzorgenden knokken voor een fatsoenlijk loon, strijken bestuurders tonnen op. Jaarlijkse bonussen, leaseauto’s, prestigeprojecten..., alsof gezondheid een businessmodel is in plaats van een basisrecht.
De farmaceutische geldmachine
En dan de farmaceuten. Medicijnen die duizenden euro’s per dosis kosten, terwijl de ontwikkelingskosten allang zijn terugverdiend. Zorgverzekeraars weigeren levensreddende medicijnen te vergoeden omdat de prijs simpelweg absurd is. Niet omdat het niet werkt, maar omdat farmaceuten hebben besloten dat winst belangrijker is dan leven. En alsof dat nog niet genoeg is, hebben veel medicijnen bijwerkingen waar je weer andere medicijnen voor krijgt. Dat is geen zorg, dat is een eindeloze weg van winst.
De echte oorzaak van de kostenexplosie
Het zijn niet de ouderen die de zorg onbetaalbaar maken. Het is een systeem dat winst boven welzijn stelt. Een systeem waarin afspraken worden ingepland om productie te draaien, waarin machtige verzekeraars bepalen wat mag en wat niet, en waarin farmaceuten zich verrijken ten koste van zieke mensen.
De oplossing: terug naar zorg in plaats van handel
De zorg kan wél betaalbaar zijn. Haal de marktwerking eruit. Stop met onnodige afspraken en bureaucratie. Maak een einde aan torenhoge bonussen en exorbitante salarissen in de zorgtop. Pak de farmaceutische industrie aan, zodat medicijnen betaalbaar worden. En bovenal: zet de patiënt weer centraal. Want hoe zieker iemand is, hoe meer er nu verdiend wordt. En dat is misschien wel het meest perverse en zieke systeem dat we ooit hebben gecreëerd.
Gezondheid mag geen verdienmodel zijn. Punt.