De moderne mens en zijn verhevenheid boven eerdere samenlevingen.
We leven in een tijd waarin we onszelf graag beschouwen als het hoogtepunt van menselijke ontwikkeling. We rijden in elektrische auto's, swipen door eindeloze informatiestromen, communiceren wereldwijd binnen seconden, en vliegen moeiteloos naar de andere kant van de wereld. Onze technologie lijkt grenzeloos. We voelen ons slimmer, sneller, beter dan ooit tevoren. We vinden ons superieur.
Maar superieur aan wie? Aan hen die ons voorgingen. De oude beschavingen, waar we vaak op neerkijken? De Egyptenaren, de Grieken, de Romeinen... alsof ze primitief waren omdat ze geen wifi hadden of een smartphone? Alsof die nog iets moesten leren van ons.
Maar de werkelijkheid is onze beschaving jong, kwetsbaar en ongelooflijk afhankelijk van één ding,... elektriciteit. Haal de stroom weg en binnen een paar dagen staat onze moderne wereld stil. Geen communicatie, geen voedselvoorziening, geen water, geen verwarming, geen medische zorg. Onze kennis, opgeslagen in servers, onze routine, gebonden aan digitale systemen...., alles valt weg.
Zonder elektriciteit zijn we hulpeloos. Onze ‘superieure’ beschaving zou razendsnel instorten.
En het kan. We leven in een wereld vol dreiging. Oorlog, cyberaanvallen, geopolitieke spanningen, het kost maar één goed geplande aanval op kritieke infrastructuur, en onze maatschappij zakt door haar eigen digitale knieën. Dan is het niet de vraag hoe slim we zijn, maar hoe goed we kunnen overleven. En daar zijn we erg slecht in geworden. We zijn slechts een slecht aftreksel van onze verre voorouders.
Laten we dit in perspectief plaatsen: onze moderne samenleving bestaat in haar huidige vorm nog geen paar honderd jaar. Het oude Egypte hield duizenden jaren stand, met indrukwekkende bouwwerken die zó goed zijn gemaakt, dat we ze vandaag de dag niet eens exact kunnen namaken. Wij bouwen wolkenkrabbers die na honderd jaar gesloopt worden. Zij bouwden piramides die duizenden jaren later nog steeds overeind staan.
Misschien is het tijd om af te stappen van het idee dat we per definitie “verder” of “beter” zijn. Technologie is vooruitgang, zeker. Maar alleen als het gepaard gaat met veerkracht, wijsheid en duurzaamheid. En laten we eerlijk zijn: die missen we op dit moment collectief.
De moderne mens is snel, slim en verbonden, maar ook blind voor zijn eigen kwetsbaarheid. En als het licht letterlijk uit gaat, dan zien we dat pas echt. Want het enige wat onze beschaving wereldwijd op allerlei manieren verbind en krachtig maakt is elektriciteit. Haal dat weg en onze beschaving stelt niets meer voor en vallen we terug in de prehistorie.